Tóm tắt: Để phục vụ quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhiều mỏ khoáng sản đã và đang được đẩy mạnh công tác thăm dò, khai thác phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, trong đó có mỏ khoáng sản chứa phóng xạ. Khi quá trình thăm dò, khai thác được thực hiện nhất thiết phải có sự tác động của các yếu tố nhân tạo làm đảo lộn các tầng đất đá, phá vỡ thế nằm tự nhiên của các thân quặng, gia tăng quá trình phát tán, rửa trôi… làm cho quá trình phát tán các chất phóng xạ vào môi trường ngày càng mạnh mẽ và phức tạp.
Nghiên cứu mô hình lý thuyết và khảo sát thực nghiệm đã làm sáng tỏ phát tán nhân phóng xạ phát bức xạ gamma , khí phóng xạ radon, thoron trên thân quặng đất hiếm chứa phóng xạ. Kết quả khảo sát trên thân quặng đất hiếm gây ra giá trị suất liều chiếu xạ gamma có biên độ 0,6 7,7 Sv/h, nồng độ radon có biên độ (30÷45).103Bq/m3, nồng độ thoron biên độ (45÷70).103Bq/m3.
Từ khóa: radon, thoron, bức xạ gamma, phóng xạ, đất hiếm, phát tán, môi trường
