Tóm tắt: Trong nghiên cứu này, dung dịch keo vàng nano (AuNPs) có kích thước khoảng 7 nm được chế tạo bằng phương pháp chiếu xạ tia dung dịch hydrogen tetrachloroaurate (1 mM) sử dụng carboxymethyl chitosan (CM-Chitosan) 0,5% làm chất ổn định. Phương pháp đo phổ UV-Vis và chụp ảnh TEM được sử dụng để xác định các đặc trưng của các hạt AuNPs. Hoạt tính bảo vệ gan của chế phẩm AuNPs được khảo sát trên chuột nhắt đã gây độc gan bằng acetaminophen có trọng lượng trung bình ~ 30 g/con với liều uống từ 0,5 đến 2 mg/con sử dụng mô hình chuột. Kết quả phân tích cho thấy các chỉ số ALT (Alanine-aminotransferase) và AST (Aspartate-aminotransferase) trong máu chuột đều có xu hướng giảm dần (ALT giảm từ 57,7 đến 69,3% và AST giảm từ 57,6 đến 66,5% so với đối chứng) khi tăng nồng độ AuNPs. Ở nghiệm thức cho chuột uống 2 mg AuNPs được phát hiện có chỉ số ALT thấp nhất trong máu với 38,00 U/L và giảm 69% so với chuột gây độc gan chỉ cho uống nước cất (đối chứng âm) và 19,7% so với chuột cho uống chất chống oxy hóa silymarin (đối chứng dương) ở cùng nồng độ. Trong khi đó, chế phẩm AuNPs cũng đã có tác dụng làm giảm chỉ số AST trong máu chuột xuống mức thấp nhất chỉ còn khoảng 115,30 U/L (giảm 66% so với chuột gây độc gan chỉ cho uống nước cất). Kết quả của nghiên cứu này cho thấy khả năng phát triển ứng dụng của AuNP chế tạo bằng phương pháp chiếu xạ tia làm chất chống oxy và hóa bảo vệ gan.
Từ khóa: Alanine-aminotransferase, Aspartate amino transferase, acetaminophen, AuNPs, bảo vệ gan, chiếu xạ
